Trong các tòa nhà cao tầng, thang máy đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển giữa các tầng. Tuy nhiên, dù là thiết bị hiện đại và an toàn, thang máy đôi khi vẫn có thể gặp phải sự cố nghiêm trọng như tình trạng thang máy rơi tự do. Mặc dù sự cố này rất hiếm khi xảy ra, nhưng khi nó xảy ra, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với hành khách. Vậy nguyên nhân của hiện tượng này là gì và các biện pháp phòng ngừa, xử lý như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Thang máy rơi tự do xảy ra khi cabin thang máy bị mất kiểm soát và di chuyển xuống dưới mà không có sự can thiệp kịp thời từ các hệ thống phanh hoặc hệ thống điều khiển. Đây là một sự cố nghiêm trọng có thể gây ra nguy hiểm cho hành khách bên trong, đặc biệt khi thang máy rơi từ độ cao lớn.
Mặc dù thang máy hiện đại được trang bị các công nghệ an toàn tiên tiến để ngăn ngừa tình trạng này, nhưng trong những trường hợp bất khả kháng, sự cố này vẫn có thể xảy ra. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân, các hệ thống an toàn và cách xử lý khi gặp sự cố thang máy là điều rất quan trọng.
Cáp kéo là một trong những bộ phận quan trọng nhất của thang máy. Chúng có nhiệm vụ nâng và hạ cabin thang máy một cách an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, nếu cáp kéo bị hỏng hoặc mòn sau thời gian dài sử dụng, nó có thể đứt hoặc lỏng lẻo, dẫn đến mất khả năng kiểm soát di chuyển của cabin. Trong trường hợp này, thang máy sẽ không thể dừng lại đúng cách và có thể rơi tự do, đặc biệt nếu hệ thống phanh không hoạt động hiệu quả.
Hệ thống phanh của thang máy được thiết kế để ngừng hoạt động của cabin trong các tình huống khẩn cấp, bao gồm khi thang máy di chuyển với tốc độ quá cao hoặc khi có sự cố xảy ra. Tuy nhiên, nếu hệ thống phanh không hoạt động đúng cách, ví dụ như bị hỏng hoặc bị tắc nghẽn, thang máy sẽ không thể dừng lại khi cần thiết, dẫn đến tình trạng rơi tự do.
Hệ thống điều khiển trong thang máy giúp giám sát và điều chỉnh tốc độ di chuyển, cũng như kiểm soát sự hoạt động của các bộ phận quan trọng khác. Khi hệ thống điều khiển bị hỏng hoặc gặp sự cố, nó có thể không phát hiện hoặc không xử lý kịp thời các tình huống khẩn cấp, khiến thang máy không thể dừng lại hoặc giảm tốc độ như bình thường.
Một nguyên nhân khác dẫn đến sự cố thang máy rơi tự do là khi thang máy bị quá tải. Mỗi thang máy đều có một trọng tải tối đa được quy định để đảm bảo sự vận hành ổn định. Khi thang máy quá tải, các bộ phận như động cơ, cáp kéo và phanh sẽ bị quá sức, dễ dẫn đến hỏng hóc và gây ra sự cố nghiêm trọng.
Một trong những yếu tố quyết định đến sự an toàn của thang máy là quá trình lắp đặt và bảo trì. Nếu thang máy được lắp đặt không đúng kỹ thuật hoặc không tuân thủ các quy chuẩn an toàn, khả năng gặp sự cố sẽ tăng lên. Thang máy cũ, không được bảo trì định kỳ cũng dễ gặp phải các sự cố nghiêm trọng, bao gồm cả tình trạng rơi tự do.
Để đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng, thang máy hiện đại được trang bị nhiều hệ thống an toàn tiên tiến giúp giảm thiểu khả năng xảy ra sự cố rơi tự do. Một số hệ thống an toàn tiêu biểu bao gồm:
Phanh an toàn là một trong những thành phần quan trọng nhất trong thang máy. Hệ thống này giúp ngừng hoạt động của cabin khi xảy ra sự cố, đặc biệt là khi cabin di chuyển với tốc độ quá nhanh hoặc gặp phải lỗi hệ thống điều khiển. Phanh an toàn có thể tự động hoạt động mà không cần sự can thiệp từ người sử dụng.
Các thang máy hiện đại được trang bị hệ thống giảm xóc ở đáy giếng thang. Hệ thống này có tác dụng làm giảm thiểu lực tác động khi cabin dừng đột ngột, giúp giảm thiểu nguy cơ chấn thương cho hành khách.
Hệ thống cảm biến tải trọng giúp giám sát và kiểm tra trọng lượng của cabin. Nếu thang máy bị quá tải, hệ thống này sẽ cảnh báo và tự động ngừng hoạt động, ngăn chặn các sự cố liên quan đến quá tải, bao gồm cả sự cố rơi tự do.
Các thang máy hiện đại cũng được trang bị cảm biến tốc độ để theo dõi vận tốc di chuyển của cabin. Nếu thang máy di chuyển quá nhanh hoặc có dấu hiệu bất thường, hệ thống này sẽ kích hoạt các biện pháp an toàn để giảm tốc độ hoặc dừng thang máy kịp thời.
Mặc dù sự cố thang máy rơi tự do là rất hiếm gặp, nhưng nếu nó xảy ra, hành khách cần phải xử lý tình huống một cách bình tĩnh và nhanh chóng để giảm thiểu nguy hiểm:
Khi gặp sự cố, điều quan trọng nhất là giữ bình tĩnh. Thang máy hiện đại thường được trang bị các hệ thống an toàn rất hiệu quả, và khả năng xảy ra sự cố rơi tự do là cực kỳ thấp.
Thang máy thường được trang bị nút khẩn cấp hoặc hệ thống liên lạc để báo cho trung tâm điều khiển biết về sự cố. Nếu gặp sự cố, hành khách nên sử dụng nút này để thông báo cho các nhân viên kỹ thuật.
Trong trường hợp cabin bắt đầu di chuyển không kiểm soát, hành khách nên di chuyển về một góc cabin để giảm thiểu tác động lực trong trường hợp thang máy dừng đột ngột.
Hành khách không nên cố mở cửa thang máy khi gặp sự cố. Việc tự mở cửa có thể gây ra nguy hiểm, vì cabin có thể đang ở vị trí không an toàn. Chờ đợi sự trợ giúp từ các nhân viên cứu hộ hoặc đội ngũ kỹ thuật.
==> Đọc thêm: Cách phòng tránh thang máy bị đứt và nguyên nhân
Thang máy rơi tự do là một sự cố nghiêm trọng nhưng hiếm khi xảy ra nhờ vào các hệ thống an toàn hiện đại. Các chủ sở hữu và người sử dụng thang máy cần phải hiểu rõ các nguyên nhân có thể gây ra sự cố này, đồng thời bảo trì và kiểm tra thang máy định kỳ để giảm thiểu nguy cơ. Khi gặp sự cố, hành khách cần bình tĩnh, tuân thủ các hướng dẫn và sử dụng các biện pháp an toàn để bảo vệ mình.
Nguồn tham khảo: https://itekelevator.com.vn/news/thang-may-roi-tu-do/
